De Grote of Martinikerk

Geschreven door Anouk Centen

Een laatgotische basiliek in Nederrijnse trant is de Martinikerk. Een basiliek is een kerk, waarvan het middenschip vensters boven de zijbeuken uitsteekt.

In 1286 kwam het patronaatsrecht in handen van de Ridderlijke Duitsche Orde. Het recht staat voor het mogen benoemen van een pastoor. In 1586 deed de reformatie zijn intrede in Doesburg. Op één van de schildjes van de kroon in het koor en op de rugleuning van één van de trouwstoelen staat het wapen van de R.D.O. In de loop van de eeuwen zijn de kerk en toren getroffen door vele rampen. In 1547 is de bliksem inslagen en heeft niks overgelaten van de kerk en toren. De Fransen schoten in 1672 de toren in brand en in 1717 sloeg opnieuw de bliksem in. De eerste bliksemafleider werd in 1783 op de toren geplaatst. Sindsdien werd de rode haan kerk en toren met rust gelaten.

Op 15 april 1945 voltrok de laatste ramp. Terugtrekkende Duitsers bliezen de toren namelijk op. Geheel werd het westelijke deel van de kerk verwoest en de rest werd zwaar beschadigd. Naast het westelijke deel ging veel verloren van het zeventiende eeuwse kerkmeubilair.

Orgels

De kerk heeft maar liefst 3 orgels. Het hoofdorgel is gebouwd door Oscar Walker en komt uit de Gereformeerde Nieuwe Zuiderkerk te Rotterdam. In Rotterdam werd het orgel op 29 maart 1916 in gebruik genomen. D.A. Flentrop heeft in 1953 het koororgel gebouwd. Heinrich Hermann Freytag heeft waarschijnlijk in 1805 het kabinetorgel gebouwd. Deze orgel kreeg een nieuwe standplaats nadat de eigenaresse het orgel in bruikleen had gegeven. Op 11 mei 2003 werd het orgel feestelijk in gebruik genomen.

Naast de wekelijkse erediensten worden de orgels ook gebruikt voor tentoonstellingen, radio-en televisieopnames, concerten en andere manifestaties.

Permanente Tentoonstelling

De geschiedenis van de Grote of Martinikerk wordt sinds de zomer van 2017 in woord en beeld weergegeven. De kerk vertoont de sporen van belangrijke gebeurtenissen en ontwikkelingen die sinds de 15e eeuw hebben plaatsgevonden.

Het verhaal van de kerk wordt beter begrepen en verstaan wanneer het wordt ondersteund met voorwerpen, afbeeldingen, verbindende teksten en digitale hulpmiddelen. Er is vijf jaar door de Werkgroep Permanente Tentoonstelling Martinikerk gewerkt aan het verzamelen van gegevens en onderzoek doen.